KUR’ANİ HAYAT 95. SAYI YAZI ÇAĞRISI

SAYI KONUSU: “İBRAHİM GERÇEKTE NEYİ KURBAN ETTİ?”

Selamunaleyküm, muhterem hocalarımız ve Kur'ân talebeleri;

HAZİRAN ayının ikinci haftası itibarıyla çıkarmayı planladığımız yeni sayımızın kapak konusunu “İBRAHİM GERÇEKTE NEYİ KURBAN ETTİ?” olarak belirledik.

Kurbanın maldan sunulması anlamlıdır. Verdiği mesaj açıktır: Allah’ın insana bahşettiği dünyalıkların insan ile Rabbi arasına girmesine mani olmak. Kurban, Rabbin bahşettiği dünyevi nimetleri O’ndan uzaklaşmak için değil O’na yaklaşmak için kullanma temrinidir. Özünde “Ey insan, dünyevileşme!” talimatıdır. “Sahip olmak mı, ait olmak mı?” ikileminde, birincisine işaret eder. Yani servete ait olmayıp gerçekten sahip olmanın doğru yolunu öğretir. Zira insan, malı mülkiyet bildiğinde veremez. Kişi veremediğine sahip olamaz, veremediğine ait olur. İnsan, malı emanet bildiğinde verebilir; Allah için verdiğinde ise gerçekten sahip olur.

Bu saiklerle hazırladığımız dosyamız çerçevesinde aşağıdaki başlıkları işlemeyi öngörüyoruz; bu başlıklar veya dosyamıza mütenasib başlıklar üzerindeki çalışmalarınızı 20 MAYIS (PAZARTESİ) 2024 gününe kadar göndermenizi istirham ederiz.

Katkılarınızla zenginleşecek olan bu sayıda ele alacağımız başlıklar şunlardır:

• Kurbanın Etimolojik Kökeni ve Dilbilimsel Analizi: Kurban kelimesinin kökeni, dildeki kullanımı ve diğer semavi dillerdeki benzer kavramlarla karşılaştırmalar.
• Kurban İbadetinin Teolojik Boyutları: Kur'an ve hadislerde kurban ibadetinin önemi, hikmeti ve Allah'a yakınlaşma yönündeki işlevi.
• Kurban ve Varlık Hiyerarşisi: Kur'an'da kurbanın, yaratılış hiyerarşisine ve insanın evrende yerine dair öğretileri.
• Tarihsel Perspektifte Kurban: İbrahim ve İsmail Kıssası: Hz. İbrahim ve Hz. İsmail arasındaki kurban kıssasının tarihi, teolojik ve felsefi analizi.
• Modern Çağda Kurbanın Sosyo-Ekonomik Etkileri: Kurban ibadetinin modern dünya ekonomisine ve sosyal yapıya katkıları.
• Kurban ve Sosyal Adalet: Kurban ibadetinin toplumsal eşitlik ve adalet üzerindeki etkileri, fakirlikle mücadelede kurbanın rolü.
• Kurban ve Çevresel Sürdürülebilirlik: Çevresel sürdürülebilirlik açısından kurban uygulamaları, hayvan hakları ve etik konular.
• Kurbanın Psikolojik ve Manevi Boyutları: Kurbanın bireysel ve toplumsal maneviyat üzerindeki etkileri, kurbanın ruhsal sağlıkla ilişkisi.
• Kurban Bayramı Ritüelleri ve Kültürel Çeşitlilik: Dünya genelinde farklı Müslüman topluluklarda Kurban Bayramı kutlamaları ve ritüellerin karşılaştırmalı analizi.
• Kurban ve Modern Etik Tartışmaları: Modern zamanlarda kurban uygulamalarının etik boyutları, hayvan hakları ve modern toplumda kurbanın yeri.
• Kurbanın Felsefi Yorumları: Kurbanın varlık hiyerarşisi, insanın kendine ve çevresine bakışı üzerindeki felsefi yansımalar.
• “Kurban” kelimesi: udhiyye (edhâ, edâhi, dahâya) (Maide 5/25; Âl-i İmrân 3/183).
• “Kurban” kelimesinin çağrışım alanına giren ifadeler: nusuk, nusk, mensek, nezr, nahr, zebh, zibh, zebîh
• Meryem’in annesinin Meryem’i adamasını ifade eden nezr (Âl-i İmrân 3/35) ne anlama gelir?
• Servetin kurban edilmesi: İnfak ve sadaka
• Sözün kurban edilmesi: Misak ve ahd
• Önceki ümmetlerde kurban ibadet: Hac 34 (biz her ümmet için kurban kesmeyi bir ibadet kıldık).
• Hac 34 ve En’am 162. Ayetler bağlamında “mensek” ve “nusuk” ayrımı
• Hacc ibadetinin bir parçası olarak kurban:
  • “Rabbin için kurban kes” ne demek? Yaratılış amacına uygun olarak kes!
  • Kurbansız hac mümkün mü?
• İbrahim Gerçekte Neyi Kurban Etti?
  • İbrahim’in oğlunu kurban etme arzusunun Allah tarafından engellenmiş olmasının toplumsal/kültürel sebepleri: ataerkil bir toplumun çocuk üzerindeki tahakkümünün kırılması. (Baba otoritesine karşı özgür irade)
  • İbrahim-İsmail kıssasının özü: Dinsel olan aklî olanla, ahlakî olanla, vicdâni olanla, hukuki olanla çatıştığı yerde Allah onu bloke eder.
• Babil ve İbranilerde Kurban:
  • Babil’de Tanrı Molek’e çocuk kurban edilmesi: Daha sonra bu vahşi gelenek yerini “oğlan çocuğu sünneti”ne bıraktı
  • Sünnet: Sembolik çocuk kurban etme: öldürme yerine zararsız bir parça kesmek
  • İlk oğlanın Tanrı’ya kurban edilmesi (Yahudilik)
  • İbraniler’de kurban: Pagan Ammonilerde Molek’e insan yakılarak kurban edilmesi: İbrahim Nebi ve ilk oğlu üerinden bu geleneğe son verildi.

• Sümerlerde Kurban:
  • Sümerlerde Kurban Kültü
  • Sümerlerde Kurban Çeşitleri: Kanlı Kurban-Kansız Kurban
  • Ur Kral Mezarları ve Kurban
• Fenomolojik Boyutları Açısından Yahudilikte Kurban:
  • Habil ve Kabil kıssası örnekliğinde kurban: Maide 27
    • Mal ve serveti Hakk’tan uzaklaşmak için Hakk’a yaklaşmak için kullanmak
    • Habil’in kabul edilen kurbanı bitkiden, Kabil’in kabul edilmeyen kurbanı hayvandan.
    • Habil, çiftçilikle uğraşıyor; Kabil, hayvancılıkla uğraşıyor.
    • Sahip olduğunun en iyisini vermek
    • Bitkiden kurban olur mu?
  • Nuh’un Kurbanı
  • İbrahim’in oğlu İshak’ı Kurban Edişi ve İnsan Kurbanı
  • Musa’nun Kurbanı ve Fısıh Kültü
  • İlk ürün, ilk doğan sunuları ve diğer takdimler (Yakmalık sunu, tahıl sunusu, esenlik sunusu, günah sunusu, suç sunusu)
  • Takdim ediliş şekline göre kurban (ateşte yapılan kurban, komünyon kurbanları, kefaret kurbanları, takdimler)
  • Sünnet

• Et ve kan yerine takvayı kurbanın yerine koymak mümkün müdür?
  • “Onların ne etleri, ne de kanları Allah’a ulaşır; fakat sizden O’na ulaşan yalnızca O’na karşı gösterdiğiniz derin sorumluluk bilincidir (takva).”
• Kurban ibadetinin ilke ayetleri: Hac Suresi 36 ve 37. Ayetler:
  • “Hayvanların kurban edilmesine gelince; Biz onu sizin için içerisinde nice hayırlar barındıran Allah’ın simgelerinden biri olarak (ibadet) kıldık: /…/ Bu böyledir; zira Biz onları sizin emrinize âmade kılmışızdır; umulur ki şükredersiniz.
  • “Onların ne etleri ne de kanları Allah’a ulaşır; fakat sizden O’na ulaşan yalnızca O’na karşı gösterdiğiniz derin sorumluluk bilincidir. Böylece, onları size musahhar kıldı ki size yol gösterdiğinden dolayı Allah’ın yüceliğini layıkıyla takdir edesiniz; ve (sen Ey Peygamber) iyileri (O’nun rızasıyla) müjdele” (Hac 22/36-37).
• Kurban ibadetinin amacından sapması ve eleştirisi:
  • Kurbanı ölüme (kan ve et) indirgemek
  • Kurbanın güç gösterisine dönüşmesi
  • İnsan kurban etme: Ruhban sınıfının tanrılaşması
  • Yuhanna Vahyi: Tanrı’nın Kuzusu adına milyonların katli
  • İsa’nın gökten kanlı gömleğiyle ineceği miti
  • İsa’ya söyletilen ifade: “Düşmanlarımın kanında yıkayın beni ve ben o zaman ben olurum.” (Patmoslu Yuhanna)
  • Kur’an’ın kurban üzerinden güç devşirmeye cevabı: (Hac 37)
  • İslam’ın amacı vahşeti tatmin değil ünsiyeti temindir!
  • Kavurma festivali
  • Her Kurban Bayramı’nda derin dondurucu satışında patlama ve stok ibadet
  • İlaç, ekmek ve süte muhtaç olana zorla et yedirmek
  • Bankadan kredi çekerek kurban kesen asgari ücretli
  • Mina’da 4-5 milyon kurban kesiliyor mu? Kesilenlere ne oldu?
  • Ahlâk Felsefesi Açısından Bir Vejetaryenlik Savunusu

• Etin ekosisteme maliyeti:
  • Et üretiminin çok uluslu şirketlerin tekeli haline gelmesi
  • Et üreten köylünün tüketiciye dönüşmesi
  • Dünya genelinde ete talebin sürekli olarak artması
  • Sentetik Et ve Beslenmenin Geleceği: Yapay Et Teknolojisi
  • 100 gram protein üretmek için yetiştirilen kuzu ve koyunlar için yılda 185m2 alana ihtiyaç var
  • Dünyadaki sera gazı emisyonlarının en az %15'inin kaynağı hayvan yetiştiriciliği
  • Antibiyotik ve ilaç verilen hayvanlardan insanara geçen hastalıklar
  • Büyükbaş hayvanların ürettiği metan ve co2 gazı 6. yok oluşu hızlandırıyor

• Kur’an’da Kur’ani antropolojik süreç:
  • Et yemenin evrimsel süreci
  • Kur’an’a göre ilk kurban
  • Ademoğullarından iki kişi
  • İnsan kurbanı (İlkel, pagan tanrıları, vahşi beşer dönemi)
  • İbrahim ile insan ve ilk erkek çocuk kurban etme geleneğine son vermek
  • Yahudiler kan ve eti yakmasına, kurban ibadeti ile onu yemeyip onu yakmaya son vermek

KİTAPLIK:

• Soren Kierkegaard, Korku ve Titreme
• Mustafa İslamoğlu, Hacc
• Şaban Ali Düzgün, Varoluş Sancısı
•  

YAZI SON GÖNDERİM TARİHİ

20 MAYIS (PAZARTESİ) 2024

***

ÖNEMLİ NOT: Mükerrerliğe mâni olmak ve yazılarımızda kullanılacak görsel seçiminin sağlıklı ve yerinde yapılabilmesi için yazmayı düşündüğünüz konu başlıklarını en kısa zamanda bildirirseniz memnun oluruz. Yazmayı planladığınız konuları konu başlıklarımızdan veya bunlara benzer konulardan tercih etmenizi istirham ediyoruz.

Ayrıca, dergimizin bu sayısı/dosyası için mutlaka yazı istememiz gerektiğini düşündüğünüz isimleri, iktibas, söyleşi ve Kur’an Kitaplığı köşelerimiz için önerilerinizi de e-posta yoluyla bildirebilirsiniz.

Öngördüğümüz konular dışında, değerlendirilmesini istediğiniz muhtelif konularda yapmış olduğunuz Kur’an eksenli çalışmalarınızı da “mütenasib sayılarınızda değerlendirmek üzere” başlığı ile gönderebilirsiniz.

***

Yazı çalışmalarınızda aşağıdaki hususları göz önünde bulundurmanızı istirham ederiz:

* Gönderdiğiniz çalışmanız, daha önce herhangi bir yayın organında yayınlanmışsa, söz konusu kaynağın/organın belirtilmesi gerekmektedir.

* Çalışmanızda referans olarak vereceğiniz (metin içinde veya dipnotlarda yer alan) ayetlerde “Sure adı Sure No: Ayet No” (Bakara 2:123 gibi), hadislerde ise “Eser, Bab Hadis No” (Buharî, İman 33 gibi) standardına dikkat edilmelidir.

* Çalışmanızda, VERDANA karakterinde, metin için 11 PUNTO, dipnot için 9 punto kullanılmalıdır. Çalışmanızın, on (10) A4/Word sayfasını (3000 kelimeyi) aşmamasına dikkat edilmelidir.

* Redaksiyon, grafik ve baskı çalışmalarına yeterli zaman kalabilmesi için yazılarınızı en geç 20 MAYIS tarihine kadar kuranihayatyazi@gmail.com adresine gönderirseniz müteşekkir kalırız.

*NOT 1: Yayın kurulu tarafından belirlenmiş olan dergimizin taşıdığı şartların dışında kalan yazıların inisiyatifi dergi editörüne aittir. Sayfa sınırlamasını aşan, konu dışı makale gönderimi, benzer konularda birden fazla makalenin gelmesi, gönderilen yazının fazlaca yazım ve imla hatalarını içermesi, intihal yapma, iktibas yapılmışsa nereden yapıldığını belirtmeme vb. durumlarda yazıların yayınlanmama hakkı dergi yayın kuruluna aittir.

Rabbimiz emeğinizi rızasına matuf kılsın; ilminizle amel etmeyi müyesser kılsın, muhatabı üzerinde tesir bırakmayı nasib eylesin… Rabbim göğsümüze genişlik, kaleminize bereket versin.

Hatice İ.ERDEM

Kur’anî Hayat Yazı İşleri